Wtorek, 29 grudnia 2015

Stadła

Stadła
 
Stadła położone są w środkowej części Kotliny Sądeckiej, na lewym brzegu Dunajca. Nazwę wsi jej mieszkańcy tłumaczą tym, że dawniej na tych terenach odbywał się wypas stad. Podobnie jak dzieje innych wsi gminy Podegrodzie, historia wsi w początkowym okresie istnienia związana była z klasztorem Klarysek w Starym Sączu. Nazwa Stadła po raz pierwszy występuje w dokumentacjach z 1469 roku. W XV wieku należały one do parafii Podegrodzie. Również dzieci uczęszczały do tamtejszej szkoły. W 1781 roku cesarz Austriacki, Józef II rozpoczął akcję kolonizacyjną na ziemiach położonych nad Dunajcem, na zachód od Nowego i Starego Sącza. W jej ramach do Stadła przybyło około 20 rodzin osadniczych. Każda rodzina otrzymała ziemię oraz dom mieszkalny wraz z zabudowaniami gospodarczymi. Stadła były drugim co do wielkości ośrodkiem niemczyzny w sądeckim. W 1786 roku kościół zbudowany przez klaryski został zamieniony na zbór ewangelicki, który służył kolonistom z Podrzecza, Gabonia, Olszanki, Naszacowic i Świerkli.
Zbór funkcjonował do końca II wojny światowej, Po wojnie niszczejący, nieużywany budynek został rozebrany i w częściach przewieziony do Świniarska, gdzie został zrekonstruowany według projektu Stefana Świszczowskiego. Naprzeciw Zboru koloniści wybudowali drewnianą szkołę, a po jej rozbiórce, w 1893 roku wybudowano nową murowaną szkołę, która służyła dzieciom z sąsiednich osad kolonistów. Szkoła miała 5 klas i uczył w niej jeden nauczyciel. Od 1937 roku do Stadeł przyjeżdżali w okresie letnim na obozy studenci z Niemiec, którzy nocowali w szkole, a w ramach zajęć wykonywali szkice topograficzne i rysowali mapy. Po zajęciu Sądecczyzny przez hitlerowców w 1939 roku siedzibę gminy przeniesiono do Stadeł, gdzie większość funkcji administracyjnych pełnili Niemcy. Wójtem gminy był Marcin Froklich, sołtysem Gruber. W lipcu 1942 roku do wsi przybyły dalsze rodziny kolonistów z Olszanki, Naszacowic i Gabonia. Pod koniec wojny, na przełomie lipca i sierpnia 1944 roku Niemcy zostali ewakuowani do Rzeszy.

Obecnie Stadła to ładna, zadbana wieś, przynależna do parafii w Podegrodziu.
OSP w Stadłach została założona w 1932 r. z inicjatywy Józefa Golonki, Józefa Kocańdy, Władysława Gąsiorowskiego i Jakuba Farona. Pierwszym pomieszczeniem OSP była szopa u jednego z gospodarzy.
Decyzją Urzędu Gminy w 1947 r. siedziba OSP została przeniesiona do starej karczmy żydowskiej. OSP liczyła wówczas 11 członków, którzy dysponowali wozem konnym i ręczną pompą. Ówczesna siedziba była również ważnym ośrodkiem kulturalno-rozrywkowym.
W latach 1954 - 1975 działały przy OSP koła teatralne, założone i prowadzone przez Emiliana Tokarczyka i Stefana Izworskiego, skupiające druhów i miejscową ludność.
Na zakupionej przez OSP działce, z inicjatywy ówczesnego prezesa jednostki Kazimierza Basty i naczelnika Władysława Smagi, rozpoczęto w 1981 r. budowę remizy, którą oddano do użytku w 1988 r. W późniejszych latach za sprawą następnego prezesa Stanisława Batko została ona rozbudowana. Obecnie, dzięki dużemu zaangażowaniu druhów i miejscowej ludności cały budynek remizy został zmodernizowany.
W 2002 r. OSP świętowała obchody 70-lecia istnienia. Uroczystość była związana z poświęceniem nowego samochodu bojowego MAGIRUS 24/16, zakupionego z własnych środków finansowych wypracowanych przez jednostkę.
Na wyposażeniu jednostki znajdują się: samochód MAGIRUS, samochód ZUK, 2 motopompy M 800, motopompa szlamowa, pilarka spalinowa, aparaty tlenowe, radiotelefony, zestawy pierwszej pomocy, kamizelki ratunkowe i inne.
OSP Stadła od początku istnienia bierze czynny udział w akcjach ratowniczo -gaśniczych na terenie całej gminy i nie tylko. Jednostka współpracuje ze szkolą podstawową przy organizacji różnego typu uroczystości. Uczestniczy w zawodach sportowo - pożarniczych zajmując dobre lokaty. Włącza się również do prac społecznych na terenie gminy.
W obecnej chwili do OSP Stadła należy 90 członków w tym: 67 druhów czynnych, 11 członków honorowych i wspierających, w tym 4 kobiety oraz 12 członków Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej. Prezesem jest Kazimierz Witkowski, a naczelnikiem Władysław Smaga.